Nieuwsoverzicht
Ook uw interviewer blijft in deze tijd heel dicht bij huis en sprak op gepaste afstand met Gerda Peters, stadsbeiaardier van Almere, Beverwijk en Voorburg. In Almere is dat een duobaan met Bauke Reitsma. Beiden bespelen zij wekelijks twee van de drie (!) torens in Almere die een beiaard en een automatisch spel rijk zijn.
Hoe is het in coronatijd om beiaardier te zijn?
‘Het klinkt nu misschien wat raar in deze crisis maar eigenlijk is het een goede tijd voor ons beiaardiers en de beiaardcultuur met veel positieve media aandacht daarvoor. Ik word overladen met verzoeken voor reportages van lokale, regionale en landelijk media.
Ten eerste: beiaardiers kunnen door blijven spelen als live-muzikanten en ten tweede: we kunnen veel betekenen voor de samenleving. Muziek verbindt en in muziek vind je alle emoties die we kennen. Sommige mensen zijn in deze tijd bang, depressief, boos of juist heel inventief en oplossingsgericht. Door muziek te spelen leveren we een positieve bijdrage aan de maatschappij om elkaar te bemoedigen en om er de moed in te houden.
Toen ik hoorde over de isolatie van bewoners in verzorgingstehuizen ontstond het plan om aan de bewoners, verzorgers en familieleden in de verzorgingscentra van Almere verzoeknummers te vragen. Zo ontstaat er een lijn naar buiten en laatst zag ik vanaf de toren in Almere Stad dat er bij het naastgelegen zorgcentrum ‘De Kiekendief’ mensen naar de toren stonden te kijken. Zij hadden vermoedelijk familie binnen met wie ze via een open raam contact hadden. Dat moet wel voor een verzoeknummer geweest zijn.
Ook in Beverwijk en Voorburg heb ik verzoeknummer programma’s gespeeld.
De reacties hierop waren ontroerend en hartverwarmend.
Verder lever ik regelmatig een bijdrage aan ‘Luistertroost’ op ‘Kerklied Wiki’. Een korte meditatie over een kerkelijk lied met voorafgaand en aansluitend dit lied instrumentaal gespeeld.’
Is je repertoire hierdoor ook veranderd?
‘Ja, ik heb de afgelopen tijd door alle aanvragen ontzettend veel nieuwe muziek leren kennen. Bijvoorbeeld het nummer ‘We hoeven niet te hamsteren’ van Johnny & Jones uit 1940!
Heb je samen met Bauke ook beleid afgesproken?
‘Ja, Bauke en ik doen alles in overleg. We hebben bijna dagelijks contact, onze samenwerking is heel goed. We haken beiden graag in op de actualiteit en hebben meer ideeën dan we kunnen uitvoeren. Als je samen bent kun je brainstormen. We maken plannen en verdelen de taken en speelbeurten. Ook hebben we duidelijk afspraken wie aanspreekpunt is voor welk onderwerp.
Als één van ons beiden afwezig is neemt de ander de taken over.’
Hoe is het contact tussen jou en de gemeenten waar je speelt?
‘Dat verschilt per plaats: in Beverwijk en Voorburg verloopt het contact grotendeels via de bestuursleden van de plaatselijke beiaardstichtingen. Ook in die plaatsen ben ik, ondersteund door zeer enthousiaste bestuursleden, heel actief op veel gebieden en wordt het carillon bij diverse culturele evenementen betrokken. In Almere is het contact met alle gemeentelijke collega’s bijzonder intensief doordat wij daar als stadsbeiaardier ook automatisch beleidsmedewerkers cultuur zijn.
Almere is erg betrokken bij de beiaardcultuur. De link naar de historie is voor zo’n nieuwe stad opvallend: ook voor archeologie is hier veel belangstelling.’
Jullie mogen voorlopig geen concerten meer organiseren..
‘Jawel hoor, alleen staat het nu in Almere even stil omdat de Goede Rede concertserie i.v.m. de Corona maatregelen geen doorgang kan vinden.
Vroeger organiseerden we een serie met zomeravondconcerten maar de laatste tijd combineren we de carillonconcerten met concerten die in de ‘Goede Rede’ worden gehouden. Dat zijn concerten waar grote namen optreden. In deze samenwerking verzorgt de beiaard het voorprogramma. Op deze wijze bereiken we een veel groter publiek. Een publiek dat anders waarschijnlijk niet in aanraking zou zijn gekomen met beiaardmuziek. Veel concertbezoekers komen nu vroeger naar de ‘Goede Rede’ om ook het beiaardconcert te horen. We kiezen altijd een gastbeiaardier waarvan wij denken dat hij of zij een programma kan samenstellen dat goed aansluit bij het concertprogramma van de desbetreffende avond. Ik hoor van ‘nieuw’ publiek dat zij verbaasd zijn dat je zó genuanceerd op een carillon kunt spelen en dat het een volwaardig muziekinstrument is.
In Beverwijk start de serie zomeravondconcerten op maandag 15 juni en in Voorburg start de zomerserie op zaterdagmiddag 15 augustus. Zie voor alle data en tijden mijn website: www.gerdapeters.nl .‘
Staan er voor het najaar, of volgend jaar, als alles weer wat genormaliseerd is, in Almere nog evenementen op het programma?
‘Jazeker. Zoals ik al zei bruisen Bauke en ik van ideeën.
Dit najaar hopen we in samenwerking met de Stichting Carillons Almere nog een aantal concerten te kunnen organiseren. Ook zijn we bezig met een plan voor een collegiale inspiratiedag.
En last but not least: het grote jubileumfeest voor het carillon in Almere Haven dat dit voorjaar zou plaatsvinden is verplaatst naar 10 april 2021. 10 april 1980 is het instrument officieel in gebruik genomen.
Zet het alvast in de agenda want het belooft een prachtig evenement te worden! De stichting had alles al bijna klaar voor dit jaar toen helaas de crisis roet in het eten gooide…
Graag wil ik mijn interview afsluiten met mijn dank uit te spreken aan alle bestuursleden van alle plaatselijke stichtingen waar ik mee samen werk. Zonder hun enthousiaste inzet zou er veel minder bereikt kunnen worden!,
Dank je wel Gerda voor dit bevlogen verhaal!
Dick Klomp
Vanuit de nieuwsbrief Stadsmuziek Rotterdam.
"De Koninklijke Nederlandse Klokkenspel-Vereniging organiseert dit jaar de nationale carillon-estafette, die het spoor van de bevrijders volgt. In meer dan 100 Nederlandse steden en gemeenten geven beiaardiers met speciale carillonbespelingen uiting aan dankbaarheid en vreugde om 75 jaar vrijheid.
In Rotterdam organiseren we twee concerten rond deze bijzondere estafette. Het eerste concert wordt gespeeld op donderdag 14 mei van 12:00 uur tot 13:00 uur. Dit is de dag van het verwoestende bombardement op 14 mei 1940. Stadsbeiaardier Geert Bierling speelt een programma in mineur, met muziek om te gedenken. Het tweede concert vindt plaats op zaterdag 16 mei van 13:00 tot 14:00 uur. Dit is de dag dat we normaal gesproken Opbouwdag zouden vieren: een dag waarop de wederopbouw centraal staat en waar we vieren dat Rotterdam als een feniks uit haar as herrees. Stadsbeiaardier Richard de Waardt speelt een programma in majeur, met muziek om te vieren!
Op donderdag 14 mei vanaf 13:00 zendt RTV Rijnmond een live-uitzending uit van de herdenking van het bombardement waarin burgemeester Aboutaleb een toespraak houdt en een krans legt op het Plein 1940 bij het monument De Verwoeste Stad van Ossip Zadkine. Tijdens deze live-uitzending speelt stadsbeiaardier Richard de Waardt het Andante van Fiocco op het historische carillon van de Laurenstoren. Oud-stadsbeiaardier Leen ’t Hart speelde ditzelfde stuk uit De Gruyters Beiaardboek tijdens het allereerste concert na de oorlog op het carillon van de Laurenskerk na de oorlog op Opbouwdag in 1962."
De programma’s van beide concerten worden bekend gemaakt via www.stadsmuziek.nl en via Facebook
De komende twee bespelingen van het carillon van de Grote Kerk in Den Haag zijn live te volgen op het Youtube kanaal van de Stichting Carillon Den Haag. Woensdag 6 mei van 12.00 - 13.00 uur is de eerste bespeling te beluisteren. Gespeeld wordt het bevrijdingsprogramma met onder andere het Wilhelmus, Vera Lynn, Valerius en liedjes uit ca. 1945. Om 12.30 uur volgt op speciaal verzoek "I am what I am" van Gloria Gaynor en vervolgens "Zing-vecht-huil-bid" van Ramses Shaffy.
Vrijdag 8 mei staat de bespeling in het teken van de herdenking van de bevrijding van Den Haag.
Van 10.45 - 11.00 uur is er inleidende muziek te horen. Om 11.00 uur volgt de kranslegging, aansluitend om ca. 11.08 première van "Towards Victory", een nieuwe compositie van de Haagse componist Roel van Oosten. Deze is geschreven in opdracht van de gemeente Den Haag.
Beide bespelingen zijn live te volgen via Youtube. Klik hier om naar het Youtube kanaal te gaan van de Stichting Carillon Den Haag.de Stichting Carillon Den Haag.
Zing Vecht Huil Bid Lach Werk en Bewonder Ramses Shaffy Carillon Peperbus Zwolle Martien vd Knijff
Ruim 30 beiaardiers doen mee met het initiatief van Claudia de Breij en spelen dinsdag 5 mei, verspreid over heel Nederland, de Shaffy-klassieker Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder. Afgelopen week ontvingen zij van het Nationaal Comité 4 en 5 mei de uitnodiging om zich aan te sluiten. Beiaardier Levina Pors, zij beklimt dinsdag de Raadhuistoren van Bussum, schreef een nieuw arrangement speciaal voor carillon, dat zij beschikbaar stelt voor haar collega’s. Een groot aantal beiaardiers speelt het lied op het afgesproken tijdstip ‘5 voor 5’, een aantal anderen op een ander moment van de dag. Deze bespelingen op Bevrijdingsdag vallen samen met de nationale carillon-estafette, waarmee de Nederlandse beiaardiers met zo’n 125 bespelingen 75 jaar vrijheid vieren. Sinds september vorig jaar volgt de estafette het spoor van de bevrijders.
Al eeuwenlang zijn carillons symbolen van vrede en welvaart. De zingende kerktorens vertolken van oudsher de gevoelens en emoties van burgers, zowel bij religieuze als wereldlijke gebeurtenissen. Ook in oorlogstijd werd er doorgespeeld om de moraal van het volk te versterken.
Klokkenroof
Circa 9.000 van de Nederlandse carillons en kerkklokken, met een totaalgewicht van 3,5 miljoen kilo klokkenbrons, werden in de oorlogsjaren uit de torens verwijderd om te worden omgesmolten en gebruikt ten behoeve van de Duitse oorlogsindustrie. Dankzij de inzet en vertragingstactieken van het verzet is bijna de helft van deze klokken uiteindelijk bewaard gebleven. Na de oorlog zijn alle geregistreerde klokken teruggegeven aan de rechtmatige eigenaren.
Hieronder treft u een overzicht van alle deelnemende beiaardiers / carillons.
Lijst beiaardiers die op 5 mei om 5 voor 5 het lied van Shafy zullen spelen
Almelo - Dennis Vallenduuk, Sint-Georgiusbasiliek
Appingedam - Adolph Rots Nicolaïkerk
Bussum - Levina Pors Raadhuistoren
Cuyk - Marcel Siebers Martinuskerk
Enschede - Esther Schopman Grote Kerk
Enkhuizen - Frits Reynaert, Zuidertoren
Geldrop - Tommy van Doorn, Brigidatoren
Groningen - Auke de Boer Martinitoren
Gouda Boudewijn Zwart Stadhuistoren
Haarlem - Rien Donkersloot Sint Bavo
Lochem - Jan-Geert Heuvelman Sint Gudulakerk
Middelstum - Henk Veldman Sint-Hippolytuskerk (Hemonycarillon)
Nieuwegein, Moshé Lewkowitz, Parkbeiaard
Nijkerk - Wim Ruitenbeek Grote Kerk
Rhenen - Siem Gerritsen, Cuneratoren
Tilburg - Carl Van Eyndhoven Heikesekerk
Utrecht - Malgosia Fiebig Domtoren
Waalre - Nan Vos, Oude Willibrorduskerk
Winschoten - Vincent Hensen-Oosterdijk De Olle Witte
Zuthpen, Frans Haagen, Wijnhuistoren
Zwolle - Martien van der Knijff De Peperbus
Op 5 mei op een ander tijdstip zullen de volgende beiaardiers het lied van Shaffy laten klinken
Arnhem - Bob van der Linde 10.00 uur Eusebiustoren
Baarn - Bauke Reitsma 9:00 uur Paulustoren
Boxtel - Tommy van Doorn 11.00 uur Sint-Petrusbasiliek
Bergen NH - Klaas de Haan 11.00 uur Ruinekerk
De Rijp – Christiaan de Winter 11.00 uur Grote Kerk
Doetinchem - Roel Smit, 13.58 uur Catharinatoren
Edam - Frits Reynaert, 12:15 uur Kleine Kerk
Etten-Leur - Michel Gottmer, 12:00 uur Gemeentetoren
Gouda - Boudewijn Zwart, 16:00 uur Stadhuistoren
Harderwijk - Wim Ruitenbeek, 14.55 uur Grote Kerk
Nijkerk - Wim Ruitenbeek, 16.00 uur. Grote Kerk
Nijmegen - Malgosia Fiebig, 14.25 uur St. Stevenskerk
Oldenzaal- Hylke Banning, 11.00 uur Sint-Plechelmusbasiliek
Rijssen - Jan-Geert Heuvelman, 19.00 uur Schildkerk
Tiel - Wim Ruitenbeek, 12.55 uur Sint-Maartenskerk
Vleuten - Malgosia Fiebig 11.55 uur Torenpleinkerk
Weesp - Bauke Reitsma, 11:30 uur Sint-Laurenstoren
Zierikzee - Janno den Engelsman, 14:00 uur Stadhuistoren
Er zijn deze dag ook nog andere bespelingen in het kader van de bevrijding. Een volledig overzicht van alle bespelingen kunt u hier vinden: klik hier.
Op vijf mei worden nog meer bevrijdingsconcerten gegeven:
Axel - Piet Hamelink, 11.00 uur Stadhuis
Den Haag - Heleen van der Weel 13.00 – 13.45 uur Vredespaleis
Gorinchem - Henny Blom, 10:00 uur St. Janstoren
Sluis, Belfort - Piet Hamelink, 15.30 uur Belfort
Winschoten - Vincent Hensen-Oosterdijk, 15.30-16.30 uur OlleWitte
Woerden - Verhoef Petruskerk
Zaltbommel - Ru Stolk, 11:00 uur Gasthuiskapel
en zelfs in Canada wordt de Nederlandse bevrijding gevierd: https://www.ourcommons.ca/About/HistoryArtsArchitecture/carillon/programme-e.htm?fbclid=IwAR2DY0MdIOxY4BvJ7-O3NnNoE2jrSXq9yH_AbG-3jzRrvA5R3l90QTkMFJE#2020-05-05
Ten behoeve van de 4 mei herdenking is de Gemeente Amersfoort op zoek gegaan naar een passende manier om de ceremonie dit jaar vorm te geven. Dat het carillon van de Onze-Lieve-Vrouwetoren daarin een rol zou spelen, was al snel duidelijk. De muzikale voorkeur ging uit naar het indringende Thema uit de film Schindler’s List van componist John Williams (*1932). Beiaardier Mathieu Polak combineerde drie bestaande arrangementen van Moshé Lewkowitz, Christiaan Winter en zichzelf en is in samenwerking met het Amersfoorts Jeugd Orkest onder leiding van Rolf Buijs als uitvoerend beiaardier betrokken bij de uitzending van dit arrangement door RTV Utrecht op 4 mei voorafgaand aan de herdenking om 20.00 uur.
Deze bijzondere arrangementencollage, gebruikt bij een niet minder bijzondere en unieke uitvoering vindt u hier.
Wilt u toegang tot de andere bestanden op onze dropbox? Lees hier hoe u toegang kunt verkrijgen.
