Nieuwsoverzicht
Het muziekstation New Sounds in New York startte in Corona-tijd met een World Carillon Project. Met dit project wordt geprobeerd een wereldwijde verbinding te leggen in deze vreemde tijd vol isolement. Componist David Cieri schrijft hiervoor telkens een nieuw beiaardwerk dat ergens in de wereld op een carillon gespeeld wordt.
In dit kader speelde beiaardier Wim Ruitenbeek de compositie Prolepsis Days op de beiaard van de Raadhuistoren in Hilversum. De registratie hiervan is in januari 2021 gepresenteerd op het muziekstation door Caryn Havlik, John Schaefer, en David McLean van New Sounds, WQXR, The Greene Space, WNYC. Daarmee is de beiaard van het Raadhuis te Hilversum toegevoegd aan de reeks carillons van Chicago, Durham, Sydney, Lier en Sint Petersburg, plaatsen waar al eerder coronacomposities van Cieri in première gingen.
Wil je Wim Ruitenbeek dit nieuwe werk zien en horen spelen op het Hilversumse carillon, klik hier: https://youtu.be/28sNvJe0Mto
Wil je dit gehele wereldproject bekijken en beluisteren, klik hier: https://www.davidcieri.com/the-world-carillon-project
GRONINGEN — 2020 was een enerverend jaar voor Auke de Boer, beiaardier van de Martinitoren en de Rijksuniversiteit Groningen. Auke is al jaren actief betrokken bij het wel en wee van de stad en de universiteit. Zo speelt hij bij bijzondere gelegenheden een speciaal programma zoals het Noorderslag festival (2019), Bommen Berend op 28 augustus, Sint Maarten op 11 november of ter gelegenheid van de installatie van de nieuwe Commissaris van de Koning. Ook speciale gelegenheden bij de RUG gaan niet ongemerkt voorbij. De opening van het universitaire jaar en de uitreiking eredoctoraten zijn prima aanleidingen voor een mooie bespeling.
Zelf zegt Auke over de rol van de beiaard: “het carillon is de stem van de stad. Sinds 1525 klinkt in Groningen onafgebroken het carillon, die traditie zet ik graag voort”. In deze coronatijd speelt Auke vooral troostmuziek: delen uit de Matthäus Passion van Bach maar ook Ede Staal “Het het nog nooit zo donker west”. Auke heeft goede ervaringen met verzoeknummers vanuit het publiek. Soms hele bijzondere verzoeken zoals van patiënten of familieleden van patiënten in het Academisch ziekenhuis, dat nog binnen de gehoorcirkel van de Martinitoren ligt. Volgens Auke is: “het carillon het instrument van de Stadjers, waarop jij als beiaardier mag spelen en dus de gevoelens van de bewoners mede mag vertolken”. Dit jaar heeft Auke zelfs een “lunchuurtje” op RTV Noord, waarin luisteraars verzoeknummers kunnen aanvragen, waarbij de aanvragers een donatie doen voor de voedselbank in samenwerking met de Stichting Martinikerk. Dit wekelijkse verzoekprogramma brengt veel geld op voor de voedselbank. Zelfs studentenverenigingen grijpen het aan voor ludieke acties.
November 2020 gebeurde iets heel bijzonders voor de stadsbeiaardier van Groningen. Hij ging viraal met een medley van nummers van The Rolling Stones, die hij ter gelegenheid van de opening van de expositie Unzipped over de Stones in het Groninger Museum speelde op de Martinitoren. Met dank aan zanger Mick Jagger, die de video deelde met zijn ongeveer twee miljoen volgers op Instagram, klonk plotseling wereldwijd de carillonversie van de klassiekers Paint it black, Angie en Ruby Tuesday.
Lees meer in het nieuwsbericht van de NOS: Website NOS
NEDERLAND — In 2020 werd het einde van de Tweede Wereldoorlog herdacht en de vrijheid gevierd. Het jaar waarin alles wat normaal leek, schudde op zijn grondvesten en resulteerde in een wereld die op zoek ging naar het “nieuwe normaal”. Het jaar waarin Covid-19 diepe sporen achterlaat in het leven van ons allen. Covid-19 komt nog steeds heel dichtbij in ons leven.
Ook voor de Koninklijke Nederlandse Klokkenspel Vereniging (KNKV) en de beiaardcultuur in zijn geheel was het een bijzonder jaar. Het was het jaar van “75 klokken vieren 75 jaar vrijheid in 75 steden en dorpen.” En het jaar waarin de stem van het carillon tijdens de Corona pandemie in heel Nederland luid en duidelijk werd gehoord.
Beiaard estafette: 75 jaar bevrijding
Precies 75 jaar na de bevrijding van Maastricht is op zaterdag 14 september 2019 om 12.00 uur de nationale carillon-estafette gestart. Aansluitend volgde de carillonestafette het spoor van de bevrijders door Limburg, Noord-Brabant, Gelderland en Zeeland naar het noorden van Nederland. Op deze wijze heeft de KNKV een gepaste bijdrage geleverd aan de herdenking van 75 jaar bevrijding. Het project bestond uit twee delen. Het eerste deel van de estafette vond plaats van 14 september tot half november 2019. Op 1 april 2020 is het tweede deel van de estafette begonnen, op 23 mei vond de laatste bespeling plaats. In totaal zijn er 128 bespelingen, ruim 50 keer meer dan voorzien, geweest in het kader van de beiaardestafette.
Het project van de KNKV was gericht op de coördinatie van de bespelingen in de vorm van een feestelijke estafette in het spoor van de bevrijders. De KNKV verzorgde de publiciteit van deze estafette en ondersteunde de lokale beiaardorganisaties. Toen als gevolg van de lockdown concerten met publiek niet meer mogelijk bleken, is de ondersteuning van fysieke evenementen verlegd naar ondersteuning via de media. Het accent lag daarbij op de regionale media.
Het project heeft veel publiciteit gehad. Nationale, regionale en lokale omroep organisaties, veel tijdschriften, landelijke, regionale en lokale kranten hebben uitgebreid aandacht besteed aan de beiaard soms zelfs met een “special” in het zaterdag katern, waaronder het Brabants Dagblad. Op de website van de KNKV is een informatieve kaart geplaatst met de data van alle bespelingen en alle verdere gegevens.
Het Nationaal Comité 4 en 5 mei heeft de bespelingen opgenomen in de eigen activiteitenkalender, 2019/2020, met een link naar de KNKV website. Stichting Klinkend Erfgoed heeft de bespelingen aangekondigd. Hetzelfde geldt voor veel lokale beiaardkringen.
Lokaal carillon
De beiaardiers hebben hun programma afgestemd op het instrument, op de lokale cultuur en geschiedenis. Ter ondersteuning van de beiaardiers heeft de KNKV op de website voor beiaardiers een “muziekdoos” geplaatst waar gepaste muziek voor beiaarden te vinden is. De beiaardiers hebben veel gebruik gemaakt van deze composities.
Project: “5 voor 5”
Begin mei heeft het Nationaal Comité 4 en 5 mei de KNKV verzocht om mee te doen met de actie “5 voor 5” op 5 mei. Om 5 minuten voor 5 werd op Bevrijdingsdag 2020 overal in Nederland het lied van Ramses Shaffy “Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder” uitgevoerd. Een vijftigtal beiaardiers hebben aan de oproep om mee te doen gehoor gegeven. Deze activiteit werd ondersteund met een extra perscampagne (berichten, opnames). Met als resultaat dat het carillon op regionale televisie- en radiostations te zien en te horen was en bovendien op primetime op de nationale televisie en op Radio 1, 2, 4 en 5.
Bijzondere dagen
Koningsdag 2020 en Bevrijdingsdag 2020 mei heeft het carillon op eigen wijze ingevuld. In samenwerking met de Koninklijke Bond van Oranje Verenigingen hebben veel beiaardiers op Koningsdag, 27 mei, een extra feestconcert gegeven in het kader “Koningsdag Thuis”. Een overzicht van deze concerten vindt u op de website van de KNKV. Veel mensen wisten de KNKV website te vinden. Uiteraard hebben veel carillons traditiegetrouw op 4 mei rond en tijdens de jaarlijkse dodenherdenking gespeeld, o.a. in Wageningen.
Reizende beiaard
Maar dat is nog niet alles sinds deze zomer is er een nieuwe reizende beiaard in Nederland. Juist in deze coronatijd gaat beiaardier Martien van der Knijff met zijn reizende beiaard naar zijn publiek toe. Zijn komst wordt zeer gewaardeerd in de (zorg)instellingen die hij aandoet.
The Rolling Stones
Klap op de vuurpijl is een medley van nummers van The Rolling Stones die Auke de Boer speelde op de Martinitoren ter gelegenheid van de opening van de expositie Unzipped over de Stones in het Groninger Museum. Met dank aan zanger Mick Jagger, die de video deelde met zijn pakweg twee miljoen volgers op Instagram, klonk plotseling wereldwijd de carillonversie van de klassiekers Paint it black, Angie en Ruby Tuesday.
Communicatie vanuit de KNKV
De eigen (social) media van de KNKV hebben een belangrijke rol gespeeld bij al deze activiteiten. Facebook is veel gebruikt, er waren mooie bespelingen en beelden te horen en te zien. Op de website van de KNKV kunt u het allemaal nog eens terug horen en zien. Daar staat informatie over het carillon in Coronatijd, de beiaardestafette, Koningsdag en Bevrijdingsdag 2020. Op de interactieve kaart worden alle bespelingen vermeld. Als u doorklikt komt u bij informatie over de publicaties in de media. Deze kaart is inmiddels meer dan 120.000 keer geraadpleegd. De speciale pagina “Koningsdag Thuis” is meer dan 51.000 keer geconsulteerd. Uit de cijfers blijkt dat veel mensen de website weten te vinden voor informatie over carillons en bespelingen. Dit jaar zijn de concert agenda en het overzicht van wekelijkse bespelingen bijna 6000 keer geraadpleegd. Zo heeft de KNKV website heeft zijn bestaansrecht meer dan bewezen.
Resultaten van 2020
Dit jaar stond het carillon volop in de belangstelling. In de slipstream van die belangstelling hebben de KNKV en de beiaardiers naast de estafette extra activiteiten ontplooid. In veel gemeenten hebben beiaardiers extra bespelingen of concerten gegeven om mensen tijdens de crisis een hart onder de riem te steken. Ook bij het wekelijkse applaus voor de “helden in de zorg” op de woensdagavond werd het carillon vaak gehoord.
Dank zij de inzet van veel mensen: beiaardiers, die gespeeld hebben, (afdelings)bestuurders en beiaardliefhebbers, die berichten en opnames hebben gedeeld, kan de KNKV terugkijken op een druk en bijzonder jaar. Een jaar vol tegenstrijdigheden. Aan de ene kant konden als gevolg van de Corona feestelijke concerten niet door gaan, aan de andere kant hebben sommige beiaardiers het drukker dan ooit door alle extra bespelingen en concerten waar gemeenten en publiek juist in deze Coronatijd om vragen. Een jaar waarin de belangstelling voor de beiaard en de beiaardcultuur “ouderwets” groot was bij het publiek en in de media. Al deze belangstelling deed denken aan de jaren van de wederopbouw na WOII. Waar soms met enige met weemoed aan terug gedacht wordt. 2020 heeft laten zien dat er kansen liggen voor een eigentijdse en levende beiaardcultuur, die de tekenen van de tijd verstaat. Anno 2020 is de beiaardcultuur een levend immaterieel erfgoed, dat u (actieve) steun verdient nu en in de toekomst.
Ada Boerma-van Doorne, voorzitter Koninklijke Klokkenspel Vereniging.
Voor Martien van der Knijff, beiaardier van Hasselt, Zwolle, Katwijk, Groot Schuilenburg, Apeldoorn, Elburg en Hattem, is 2020 een bijzonder jaar. Zo vierde hij zijn 30-jarig jubileum als stadsbeiaardier van Hasselt (Overijssel) met een concert dat vanwege de pandemie voornamelijk via YouTube te horen was. Maar ook kwam een lang gekoesterde wens uit: een eigen instrument!
Martien, eerst even over Hasselt, was dat jouw eerste beiaard?
Ja, in Hasselt ben ik begonnen. We woonden toen nog in IJsselmuiden en de eerste jaren speelde ik daar samen met Levina Pors. Toen zij daar stopte heb ik haar aandeel overgenomen. Er hing toen nog een instrument van 3½ octaaf van Eijsbouts dat nodig aan vernieuwing toe was. In 2010 is er een nieuw klavier gekomen in een nieuwe speelcabine en toen is de beiaard ook met 7 klokjes uitgebreid tot 4 octaven, inclusief cis en d.
Ooit heeft er in de ui van de toren een Hemony-spel gehangen. Dat is in 1725 door een torenbrand verloren gegaan op twee klokken na, die in de kerk achter het orgel staan opgesteld. Tot 1950 heeft de toren gezwegen en toen kwam er een nieuw carillon van Van Bergen. Dat was waarschijnlijk niet zo zuiver gestemd en is in 1973 door Eijsbouts opnieuw gegoten. En sinds 1990 speel ik daar regelmatig en met veel plezier.
En is er nog wat terecht gekomen van jouw jubileum?
Een concert met publiek was natuurlijk niet mogelijk maar er zijn wel opnames gemaakt (die te horen zijn via onderstaande link.) En van het geld dat ik gekregen heb ga ik versteken maken die ik naar de carilloncomputer kan sturen (via internet) en programmeren. Inwoners van Hasselt kunnen opgeven wat ze willen horen, of zelf iets maken.
Hoe is het project ‘een eigen reizende beiaard’ ontstaan?
Op een keer was ik op stap met Gideon Bodden. We zaten ergens te eten en ik zei tegen Gideon dat ik wel graag een eigen instrument zou willen hebben.
‘Dat kan natuurlijk altijd!‘ zei Gideon en tijdens dat gesprek rijpte het idee hoe zoiets gestalte zou kunnen krijgen. Ik ben naar Poperinge, onder Ieper (B), gegaan en daar speelt Ludo Geloen op een Paccard-beiaard. Wat ik zo mooi vond was de klank van oude Paccard-klokken. Ik heb heel veel beiaarden beluisterd met als doel mij een eigen klankbeeld te vormen. Ik wilde een instrument dat ook binnenshuis nog vriendelijk zou klinken. Ik dacht daarbij zelfs aan een mix tussen carillonklok en handbel maar dat heeft Gideon mij uit het hoofd gepraat.
Hoe zijn jullie tot een uitgangspunt gekomen?
We gingen naar Moordrecht. Daar hangen 18 Eijsbouts klokken die Gideon heeft laten uitbreiden tot 3 of 4 octaven en de klank daarvan vond ik heel erg fraai. Dus de klank van Paccard, Moordrecht èn hoe kunnen we die klokken het beste vervoeren, vormden het startpunt. Als je een C2-klok op een C-toets aansluit dan heb je wel een paar heel zware klokken te vervoeren. Nu zit er 900 kg brons in: als we vanaf C2 begonnen waren woog het instrument 3 ton of meer! Deze beiaard heeft F2 als laagste toon en als je met een orgel of gewone piano samenspeelt dan moet je transponeren. Maar de partijen zijn vaak niet zo ingewikkeld: als je handig bent transponeer je ze direct. En als je solo speelt maakt het niets uit.
Bij het stemmen is veel aandacht besteed aan de boventonen zodat die niet ‘botsen’ en het geluid als ‘hard’ doen ervaren. Daarom hoeft er ook geen plexiglas omheen. De klank van een klok is toch wel hoorbaar ook al speel je met grote ensembles samen. Ook het klavier is praktisch geruisloos.
Het gewicht was ook bepalend voor het vervoer. Ik wilde het in m’n eentje kunnen vervoeren en speelklaar maken, de kleppen omhoog doen en het dak omhoog krijgen. Daarvoor zitten er elektromotoren in de hoeksteunen van het dak. Nieuw aan dit mobiele instrument zijn de bijzondere klankkleur en de overbrenging via nylondraden.
Zit je eigenlijk droog als er onverhoopt een stortbui losbarst?
Door de corona heb ik dat nog niet kunnen testen, maar ik ben gevraagd om op kerstavond te spelen en als ik er dan mee op pad ga moeten de weersverwachtingen gunstig zijn. Misschien dat ik bij een zeilmakerij nog eens twee zeilen tegen inslaande zijwind laat maken. En ik moet nog wat doen aan de verlichting.
Wat mij opviel was de lage bodem van de trailer, is dat bewust gedaan?
Ja, door die lage vloer trek je alle units tegelijk er in één keer met een elektrische lier de trailer op. Aanvankelijk had ik wel eens last van verkeersdrempels maar sinds de grotere wielen is dat opgelost.
Nog even terug naar het muzikale aspect: het is dus een licht spel geworden?
Het viel me mee want ik dacht eerst nog, zou het nog wel draagkracht hebben in de hoogte want het loopt door tot D6. We hebben de gok gewaagd want Gideon wist wat hij deed en de dynamiek van de kleinste klokken is groter gebleken dan ik ooit had kunnen denken! Vooral bij de kleinste klokken is goed te zien dat het typische model van een klok deels verlaten is: dikwandig en afgeplat.
Maar het ziet er als geheel toch normaal uit, het bekende klokkenprofiel?
Ja, het gaat eigenlijk alleen maar om de laatste 6 à 7 klokjes. We hebben ook gekeken naar de klepels: wat voor hardheid, vorm en slag moet je ze geven. Zeker in het hoogste octaaf is er weinig speelruimte binnen in de klok en dat hebben we opgelost door de klepels enigszins ovaalvormig te maken.
We hebben de klokken op rij gehangen, van laag naar hoog. Daarom zijn we ook uitgekomen op twee lange units naast elkaar. Die hangen vol met klokken en daar tegenaan staat het klavier. De linker unit bevat de grote klokken en de rechter de kleine. De bedrading ligt aan de binnenkant zodat je de klokken goed kunt zien.
Bij een torenbeiaard loopt de bedrading verticaal en ‘hangen’ de toetsen aan de klepels, hoe hebben jullie dat opgelost?
Tussen toets en klepel loopt een sterke nylondraad over katrollen. De grootste klepels houden de draad strak door hun massa. De andere klokken hebben contraveren achter de klepel. Dit systeem zit ook op de torenbeiaard van Moordrecht. Het speelt heel direct, als een spinet! Je kunt het instrument precies afregelen omdat de katrollen (die je zelf moet maken) in elke richting kunt afstellen en ook nog eens in- en uitschuiven. Bovendien kun je achter aan de toets met de aparte draadregelaars de draad die naar beneden loopt afstellen. Het nylondraad is erg stabiel en slijtvast, geeft geen krimp of rek. Maar als het warm weer is zet het metaal van de frames uit waardoor je toch nog wel eens moet bijregelen.
Hoe gaat het koppelen van het klavier aan de beide units in zijn werk?
In één beweging de hele zaak aan elkaar koppelen gaat niet, daar is (nog) geen systeem voor. Elke klok is apart met een draad aan de toets verbonden. Aan het begin van de draad zit in een metalen bolletje dat je door een gleuf in een metalen huls schuift. De speelruimte die je nodig hebt om de draden in te haken en vervolgens strak te trekken, verkrijg je door een horizontale balk, waar al die draden samen komen, te laten stijgen of dalen.
Wat is jouw doel met deze beiaard, want het is nogal een investering en er zijn nogal wat andere reizende beiaarden in Nederland en België.
Om er zoveel mogelijk mee op pad te gaan, concerten geven, verhuren, alles wat er zich maar als mogelijkheid voordoet. En ja, het is een hele investering maar wel voor je leven en mogelijk voor het nageslacht.
Hoe kijk je terug op de afgelopen periode van plannen maken tot de voltooiing?
Ik heb heel veel opgestoken op het gebied van de campanologie en dat heeft mijn interesse in de hedendaagse ontwikkeling van het instrument beiaard vergroot. Gideon en ik bellen nog regelmatig over details van klokken en alles wat erbij komt kijken.
Dank je voor dit gesprek, Martien, en veel geluk met je bronzen aanwinst!
Dick Klomp
Links:
https://www.youtube.com/channel/UC-6zxBY6N39vGZb5ygbLExg
De foto’s zijn van Herman Gerrits
ALMERE — Dit jaar is het 40 jaar geleden dat het carillon van de Goede Rede toren in gebruik werd genomen. Het jubileum dat al op 13 juni met een feestprogramma uitgebreid gevierd werd, vormde een mooie aanleiding om dit jaar de “inspiratiedag” voor beiaardiers in Almere Haven te houden.
Maandag 5 oktober was een koude, regenachtige dag met bovendien beperkende maatregelen die verband hielden met het rondwarende Corona-virus. Niet de meest uitgelezen dag om een bijeenkomst te houden. Toch was een twintigtal beiaardiers aanwezig in Almere Haven, die allen persoonlijk verwelkomd werden door Dick Klomp, voorzitter van de Stichting Carillons Almere. Het programma begon met een concert op de toren van de Goede Rede kerk door de twee beiaardiers van Almere: Gerda Peters en Bauke Reitsma.
Composities van Joop Stokkermans en Dick Klomp uit respectievelijk 1996 en 2016 werden als eerste ten gehore gebracht. Beide componisten hadden Flevoland in gedachten toen ze deze muziek op papier zetten. Joop Stokkermans kreeg de opdracht om een compositie voor beiaard te maken van de provincie Flevoland, met als doel de beiaardcultuur aldaar te bevorderen. Zo ontstond de Flevolandsuite. Dick Klomp schreef zijn Pampushoutwals met in gedachten Pampushout, een bos bij Almere. Het concert werd afgesloten met de sonate voor beiaard (1987) van Mathieu Dijker, geschreven voor het carillon van de Lichtboogtoren in Almere stad.
Na het concert werd het programma voortgezet in de kerk: de mooie grote kerkzaal leende zich uitstekend voor de twee lezingen, gehouden door de stadsgids Marie-Josée Röselaers en Christiaan Winter. Marie-Josée Röselaers vertelde boeiend over het ontstaan van Almere, waar zij vanuit Amsterdam naar toe verhuisde. De vele foto’s en opnamen gaven een goede indruk van de taak waar de architecten zich voor gesteld zagen, de ontwikkeling van de bouwwerkzaamheden en de reacties van de eerste bewoners.
Christiaan Winter hield een lezing over Willem Vogel, wiens honderdste geboortedag dit jaar herdacht wordt. Zijn composities voor beiaard kwamen natuurlijk aan bod, maar even interessant was het tijdsbeeld dat in de lezing naar voren kwam, evenals de betekenis die Willem Vogel heeft gehad voor het klankidioom van de liturgische muziek van de Hervormde kerk. Heel wat kerkgangers zullen zich zijn naam herinneren in verband met zijn liederen die opgenomen zijn in het Liedboek voor de kerken, memoreerden Christiaan en ik na afloop van zijn lezing.
Vervolgens konden de deelnemers terecht bij een Ethiopisch restaurantje dat speciaal voor dit gezelschap zijn deuren had geopend. Met het carillonconcert uitgevoerd door Christiaan Winter en Bauke Reitsma werd het programma besloten. De composities van Willem Vogel vormden een mooi vervolg op de lezing van Christiaan. Opus 1, bestaande uit een ricercare en bagatella, werd nooit uitgegeven. Als verassing kreeg iedereen een exemplaar als herinnering aan deze inspirerende dag. Hulde aan het bestuur van Stichting Carillons Almere en de beide stadsbeiaardiers!
Gerdien Tanja
EINDHOVEN — Op steeds meer plekken in Nederland wordt, tegen de Coronaverdrukking in, het concertleven weer hernomen. Dat gebeurt met in achtneming van de regels van het RIVM: zitten is verplicht, zitplaatsen zijn op veilige afstanden van elkaar opgesteld, aanmelden en inschrijven vóór het concert.
Ook in de Eindhovense St. Catharinakerk begint op zaterdag 5 september om 15.00 uur de zaterdagse concertserie weer, de serie die al jarenlang bestaat onder de naam Muziek in de Cathrien. Dit eerste concert heeft als titel De wereld van Jehan Alain. Van deze jong gesneuvelde Franse componist klinkt o.a. de Messe Modale en septuor uit 1938. Naast Alain klinken onder meer Jan Langlais en Gabriel Fauré. Bezetting: twee vocale solisten, een fluitist, een strijkkwartet en orgel. Leiding is in handen van de Eindhovense stadsorganist Ruud Huijbregts.
Bijzonder is dat de Eindhovense stadsbeiaardier, Rosemarie Seuntiëns, een uitdrukkelijke plaats heeft in de gehele serie concerten.
Iedere eerste zaterdag van de maand neemt zij om 14.25 uur plaats achter het klavier van de zware Philipsbeiaard in de noordelijke toren van de Cathrien, om gedurende een half uur klokkenmuziek te laten horen die het ‘binnenprogramma’ inleidt. Zij kiest daarbij steevast een repertoire dat geïnspireerd wordt door wat de musici ‘beneden’ ten gehore gaan brengen. Middels een aantal luidsprekers is de carillonmuziek ook binnen in de kerk te beluisteren en de concertgangers krijgen haar programma in handen, zodat ze weten wat ze horen. Op 5 september zal Rosemarie muziek spelen van een aantal componisten waaruit Jehan Alain muzikaal is voortgekomen: César Franck, Gabriel Fauré, en Jacques Ibert.
