AARSCHOT — Op zondag 11 november 2018 werd in Aarschot, een stad met zo’n 30.000 inwoners in Vlaams-Brabant, de nieuwe beiaard plechtig ingehuldigd. Op deze dag werd tevens herdacht dat 100 jaar geleden met een Wapenstilstand de Eerste Wereldoorlog eindigde. De namen van 192 burgers uit Aarschot die het leven lieten bij de inval van de Duitsers in 1914 staan vermeld op één van de klokken. Aarschot wil met deze Vredesbeiaard ook de miljoenen slachtoffers van deze gruwelijke oorlog herdenken.
Het instrument hangt in de 84 meter hoge Westertoren van de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Ruim tien jaar geleden opperde voormalig deken Huub Gerits het idee voor een nieuw carillon in Aarschot. Ooit beschikte de stad over een beiaard, maar die werd in 1578 tijdens de Tachtigjarige Oorlog vernietigd. In dat jaar werd Aarschot diverse malen geplunderd door Spanjaarden, bijgestaan door Ierse huursoldaten. Het waren echter Nederlandse opstandelingen die samen met Engelse huurlingen de beiaard vernielden.
Instrument
De beiaard bestaat uit 51 klokken. Daarvan zijn 49 nieuw gegoten door klokkengieterij Koninklijke Eijsbouts. De grootste klok weegt ongeveer 1300 kilogram, de kleinste slechts 13 kilogram. Twee reeds in de toren aanwezige luidklokken, in 1950 gegoten door François Sergeys, werden aan het instrument toegevoegd. Het aantal van 51 staat symbool voor het aantal naties dat bij de Eerste Wereldoorlog betrokken raakte. Voor het stokkenklavier is de Noord-Europese standaard gekozen.
Alle klokken zijn versierd met een vredesduif. De zeven klokjes aan een olijftak in de snavel van de duif symboliseren de zeven martelaarssteden. In augustus 1914 kwamen door wreedheden en verwoestingen veel burgers om het leven in de steden Aarschot, Andenne, Dendermonde, Dinant, Leuven, Tamines, en Visé. Marc Van Eyck, adviseur bij dit project, ontwierp alle versieringen en de afbeeldingen op de klokken.
Veel klokken vermelden de namen van de schenkers. Ruim 300 personen en instanties hebben een financiële bijdrage geleverd. Op de zogenoemde Verzoeningsklok staat een haiku, geschreven door Herman Van Rompuy, voormalig voorzitter van de Europese Raad. ‘De wapens zijn stil. Maar de klokken juichen luid. Vrede voor immer.’
Ook werd een klok geschonken door een aantal Amerikaanse beiaardiers. Op de flank van deze klok staat de naam van de grootvader van één van de schenkers. Samual Sloan Walker vloog tijdens WWI als lid van de ‘First Yale Aerial Unit’ missies in een ‘Sopwith Camel’. Boven de tekst staat een afbeelding van dit bekende vliegtuig.
Inhuldiging
Op de dag van de inhuldiging werd een klokkenparade door het centrum van de stad georganiseerd. Zo’n 500 vrijwilligers liepen mee, waaronder dansers, steltlopers, fanfares, tamboerkorpsen, vendelzwaaiers, en figuranten in klederdracht. In de stoet reed ook de reizende beiaard van Hanswijk mee, met Elien Van den Broeck als beiaardier. Bij de kerk bespeelde Marc Van Bets de reizende beiaard ‘Koningin Fabiola’ uit Mons. Na een fanfare van trompetten verzorgde Jo Haazen het inhuldigingsconcert. Het publiek kon alles heel goed volgen via twee grote schermen in en buiten de kerk.
Het is bijzonder dat het gelukt is voldoende fondsen te vinden voor dit project. Om de klokken te kunnen gieten, de beiaard te bouwen en de noodzakelijke aanpassingen in de toren uit te voeren was een bedrag van 750.000 euro nodig. Zowel de stad Aarschot als de provincie Vlaams-Brabant hebben flink in de buidel getast. Klokkengieter Eijsbouts heeft overigens voor dit instrument een nieuw klokprofiel ontwikkeld op verzoek van de adviseur. De elektronica voor het automatisch spel is geleverd door Clock-O-Matic. De uiteindelijke realisatie van de beiaard kwam tot stand door een samenwerking tussen de kerkfabriek van de Onze-Lieve-Vrouwekerk en de stad Aarschot.
De verwachting is dat veel toeristen voortaan niet alleen de kerk zullen bezoeken, maar ook de toren gaan beklimmen. Bekijk op YouTube de reportage 'Beiaard Aarschot: van klokken gieten tot inhuldiging'.
Hylke Banning
