NEDERLAND — Het is beslist een unicum dat op ongeveer hetzelfde moment zoveel carillons worden bespeeld en luidklokken over stad en land klinken! Zaterdag 1 december werd om twee minuten voor twaalf op bijna 350 locaties in heel Nederland de ‘Noodklok voor het Klimaat’ geluid. Vaak door letterlijk de klokken te luiden, maar ook door op ruim 50 beiaarden in Nederland, België, Denemarken, Duitsland en zelfs Rusland en de USA het bekende nummer ‘The Final Countdown’ van Europe te spelen.
Met dit noodsignaal, een initiatief van Greenpeace, riepen burgers minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat op om het voortouw te nemen tijdens de komende internationale klimaattop in Katowice in Polen. Uit een recent rapport van de Verenigde Naties blijkt dat de opwarming van de aarde kan én moet worden beperkt tot 1,5 graad. Volgens deskundigen heeft het verschil tussen 1,5 en 2 graden opwarming desastreuze gevolgen voor onze planeet.
De oproep van Greenpeace bracht Esther Schopman, stadsbeiaardier van Enschede, op het idee om niet alleen de luidklokken, maar álle klokken van de Grote kerk in te zetten. Greenpeace vond haar voorstel om daarvoor een bewerking van ‘The Final Countdown’ te maken meteen geweldig. Door veel beiaardiers persoonlijk te benaderen en deze bewerking vrij beschikbaar te stellen lukte het haar zo’n 40 beiaardiers te overtuigen dat meedoen aan deze actie belangrijk is. “Wij hebben als musici de mogelijkheid én daarom ook de verantwoordelijkheid om met ons instrument aandacht te vragen voor belangrijke, maatschappelijke zaken als deze,” vindt Schopman. “Met muziek kunnen we in de bres springen voor onze prachtige planeet.”
De Enschedese stadsbeiaardier maakte vervolgens haar eigen muzikale oproep nog krachtiger door een band te vormen met ArtEZ-conservatorium studenten. Een repetitie van deze gelegenheidsband werd zelfs gefilmd voor het promotiefilmpje van Greenpeace. Hun concert ‘Last Call for Climate Change’ trok de aandacht van zowel de lokale als de landelijke pers. Samen met Ronja Maltzahn (singersongwriter, uit Duitsland), Ryan Song (zang, uit China), Ezekiel French (percussie, uit Australië), en de Nederlanders Ruben Verkerke (gitaar) en Odin de Jong (geluidstechniek), speelde Schopman niet alleen ‘The Final Countdown’, maar ook ‘Wonderful World’ (Louis Armstrong), ‘Do no Wrong’ (Thirteen Senses) en een zelf geschreven nummer van Ronja, ‘Whole New World’. Het publiek raakte ontroerd toen direct na het applaus op verschillende plaatsen in de binnenstad de klokken begonnen te luiden!
Uiteindelijk klonken rond het middaguur beiaarden en luidklokken van Groningen tot Maastricht, van Zwolle tot Rotterdam en van Haarlem tot Nijmegen.
Het was bijzonder dat in Groningen de Ruimstraatklok van de Martinitoren werd geluid. Zoiets gebeurt hoogstzelden en eigenlijk alleen maar bij calamiteiten. Maar volgens de klokkenluiders voldoet klimaatverandering beslist aan dat criterium.
In de Westertoren in Amsterdam werd om 11:58 een klok geluid door de Amsterdamse wethouder van duurzaamheid Marieke van Doorninck, samen met Greenpeace directeur Anna Schoemakers. Daarvan waren zo’n 100 mensen getuige.
Ook in Rotterdam luidde een wethouder de klokken, die van de St. Laurenstoren, maar pas nadat twee dagen eerder een motie door de Partij voor de Dieren door de gemeenteraad was aangenomen. Daarnaast werden In deze stad eveneens de carillons van het Stadhuis en de Pelgrimsvaderskerk bespeeld.
Heleen van der Weel bracht op de beiaard van het Vredespaleis een speciaal programma dat behalve uit ‘The Final Countdown’ bestond uit muziek geïnspireerd op de vier elementen Aarde, Vuur, Lucht en Water. Om de minister extra aan te moedigen besloot zij haar concert met een traditioneel Pools lied.
We kunnen zonder meer vaststellen dat het carillon op deze manier een waardevolle bijdrage heeft kunnen leveren aan een thema van levensbelang.
Hylke Banning
