DEN HAAG — In juli 2014 werd door de Beiaard Wereld Federatie in Vlaanderen een meerdaags congres gehouden rond het thema ‘War Memorial Carillons na de Eerste en Tweede Wereldoorlog’. Universiteitsbeiaardier in Leuven Luc Rombouts – die daar het American Engeneers’ Memorial Carillon bespeelt - vertelde vooraf Heleen van der Weel, beiaardier van het Vredespaleis, dat hij evenals zij zou willen komen tot een internationaal netwerk van War Memorial and Peace Carillons en dat onze collega in Toronto, Roy Lee, die daar het Soldiers’ Tower Carillon bespeelt, daarover ook nadacht: bijzonder dat op drie plaatsen wereldwijd aan eenzelfde project werd gedacht zonder dat van elkaar te weten.
Het eerste gesprek tussen Luc Rombouts, Ludo Geloen - beiaardier van de Lakenhal in Ieper - prof. dr. S. Groenveld - toen voorzitter van de Stichting Carillon Den Haag - en Heleen van der Weel werd gevoerd in Antwerpen op vrijdag 11 april 2014. Een paar maanden later werd tijdens het genoemde Beiaard Wereld Congres in een causerie in de Universiteitsbibliotheek van Leuven het project bekend gemaakt. Roy Lee in Toronto werd er vanaf het begin door mails bij betrokken. De facebook pagina werd vanaf het begin beheerd door David Proot (Leuven).
De verdere ontwikkeling kwam na een rustige periode in een stroomversnelling door het aanbod, op de website van het Vredespaleis ruimte te reserveren om het netwerk gestalte te geven. Door donaties van de Gemeente Den Haag als internationale stad van Recht en Vrede, de Universiteit Leuven én van de Carnegie-Stichting (binnen het Vredespaleis) kon op donderdag 30 november 2017 in het Vredespaleis te midden van ongeveer 70 aanwezigen de website met gegevens over inmiddels 31 van de 40 bekend zijnde War Memorial and Peace Carillons - van Nieuw Zeeland via Kaapstad, Europa en de USA tot British Columbia – worden gelanceerd.
Oorlogen zullen er niet door worden voorkomen. De doelstelling is in de eerste plaats het in gedachten blijven houden van de vele duizenden wereldwijd die zich hebben ingezet voor het realiseren van al deze monumenten in klank met hun diepere betekenis door verwijzing naar oorlogen, hun vele slachtoffers maar ook naar vrede – en naar degenen die deze instrumenten trouw hebben bespeeld. Het logo toont niet voor niets het zwart van conflicten dat als een net over de aarde ligt maar waaruit zich een vredesduif met een olijftak onttrekt.
Bovendien wordt door ook dit project de carilloncultuur van de Nederlanden met haar eeuwenlange ontwikkeling in een wereldwijde context geplaatst.
De keuze voor Den Haag en het Vredespaleis als vruchtbare basis voor dit netwerk was een bijna logische, wat werd onderstreept door de aanwezigheid van onder andere de burgemeester van Den Haag, de president van het Internationaal Gerechtshof en vertegenwoordigers van ambassades. Natuurlijk waren ook Nederlandse beiaardiers aanwezig die een Oorlogsherdenking- of Vredesbeiaard bespelen. De initiatiefnemers zullen zich in de komende maanden bezig houden met het aanvullen, perfectioneren en verlevendigen van de website: www.peacecarillons.org.
In Nederland behoren tot deze oorlogsmonumenten in klank de klokkenspellen in Amsterdam (Slotermeer) (foto), Arnhem, Bergen (N.H.), Doesburg, Heiligerlee, Meppel, Oosterbeek en Waalre.
Hylke Banning
