ALMERE — Dit jaar wordt de Floriade in Almere gehouden. De beide stadsbeiaardiers grepen de kans om op het terrein van de internationale tentoonstelling de beiaardkunst te promoten. Samen met de Stichting Carillons Almere hebben zij zes concerten op reizende beiaarden georganiseerd. Gastbeiaardier op 12 juni was Jan Verheyen uit Neerpelt (B). De hele dag stond hij op een mooi plekje in het ‘oerbos’ met zijn instrument om op ongeregelde tijden het vaak aandachtige publiek te laten genieten van zijn muziek, samen met gitarist Cedric Honings. Een mooie gelegenheid om kennis te maken met deze Belgische beiaardier.
Jan, kun je iets vertellen over jezelf en je werk?
Ik woon in Neerpelt, een dorp in Belgisch Limburg niet ver van Valkenswaard. Ik ben stadsbeiaardier van Hasselt op een historische beiaard van 1751 en Neerpelt. Neerpelt heeft een nieuwe beiaard van 2015. Ik houd mij vooral bezig met het betrekken van een ander publiek dat gewoonlijk naar beiaardconcerten luistert. Ik geef combinatieconcerten met musici die ook boven in de toren zitten en waarvan het geluid elektronisch versterkt wordt. Allerlei stijlen komen aan bod, pop, jazz en ook dj’s.
Ook richt ik mij op bepaalde doelgroepen. Zo heb ik een voorstelling voor kinderen gemaakt: ‘Rockie het klokkie’, die een reis om de wereld maakt om uiteindelijk toch terecht te komen bij de beiaard.
Hoe kwam je tot een eigen, reizende beiaard?
De onzichtbare beiaardier hoog in de toren heeft iet magisch. Dat is wel heel leuk maar het staat het contact met het publiek in de weg en dàt miste ik toch. Vanuit die optiek was het een logische stap naar de mobiele beiaard. Die maakt het contact met het publiek en de hele logistiek eromheen veel eenvoudiger. Een eigen mobiele beiaard was een droom die ik al lang had en uiteindelijk in 2020 heb kunnen realiseren. Het instrument is in Italië gemaakt door de klokkengieter Allanconi uit Bolzone, dicht bij Crema.
De roots van deze gieterij gaat terug tot in de middeleeuwen. Een vijftien jaar geleden heeft hij een kleine beiaard van 20 klokjes gemaakt dat ik op YouTube hoorde en ik was erg gecharmeerd door de klank van die klokken. Toen ben ik naar hem toe gegaan en we hadden meteen een klik. Dezelfde avond nog maakten we al een ontwerp voor een mobiele beiaard. Ook het uiterlijk moest bijzonder worden: het werd het profiel van een (halve) klok die op z’n kant ligt. Het roodgekleurde profiel leverde hem na een week al de bijnaam de Ferrari-beiaard op!
De vijf grootste klokken hebben opschriften die te maken hebben met ons gezin, te beginnen met de trouwdatum en vervolgens de namen en geboortedatum van de vier kinderen.
Vorm je met Cedric een vast duo?
Met Cedric speel ik al een aantal jaren maar ik heb met meerdere musici een samenwerking. De coronatijd heeft ons de gelegenheid gegeven om veel dingen uit te proberen. Daar zijn veel mooie samenwerkingen uit voortgekomen, zowel klassiek als jazz, pop en zelfs techno en dance..
Cedric is zojuist afgestudeerd als master en met hem ben ik op tournee in Amerika, Duitsland en Polen geweest maar dan op torenbeiaarden. Persoonlijk vind ik gitaar en beiaard een mooie klankcombinatie.
Waar ben je op dit moment mee bezig?
Ik werk aan een solovoorstelling met nieuwe elektronische muziek. Het gaat een beetje over mijzelf, de fantasie, het erfgoed, de geschiedenis... Het wordt geen geschiedenisles maar een aangename voorstelling die we op 16 juli in de abdij van Herkenrode in Hasselt aan het publiek presenteren. Iedereen is welkom; het is gratis en begint om 15 uur.
Geef je ook les?
Drie jaar geleden ben ik begonnen met twee leerlingen en ondertussen heb ik er elf. En dat is wel bijzonder want beiaard is geen gemakkelijk instrument om te doen. De meesten hebben al wel pianoles gehad. Zelf ben ik met orgel begonnen maar dat is mijn instrument niet meer, ik heb mij helemaal op de beiaard gestort. Ook heb ik nog een carrière gehad als leraar Duits en Nederlands. Ik houd van lesgeven omdat je daar zelf ook veel van leert.
Als ik beiaardiers interview, vraag ik altijd – meestal tevergeefs - of ze nog hobby’s hebben. Hoe zit dat met jou?
Er schiet niet veel tijd meer over. Wat je hier ziet, zo’n concert op de Floriade is maar een topje van de ijsberg. Er is zo veel werk te doen. Neem zoiets als het bouwen van een mooie website: dat laten doen is duur en daarom doe ik het zelf. Als je alle uren gaat optellen, is het een slecht betaalde job. Maar als het je passie is, doe je het graag. Daarnaast heb ik een gezin met vier kinderen; dus dat vergt ook veel aandacht.
Als je een voorstelling maakt, schrijf je dan zelf de muziek?
Ja, de beiaardmuziek wel voor wat betreft melodie en harmonie. Voor de backingtracks werk ik samen met iemand die daar meer van weet dan ik. Meestal komt er een ritmesectie bij en andere instrumenten die geprogrammeerd worden en mee spelen. Ik heb wel gemerkt dat een mobiele beiaard een grotere impact heeft met andere instrumenten erbij, live muzikanten of elektronisch.
Dick Klomp
