EEN MUZIKALE OMNIVOOR UIT LIMBURG
De ontvangst in het huis van beiaardier Frank Steijns is anders dan die je bij menig muzikant van zijn generatie zou verwachten. Zijn huis aan de rand van de stad (“het laatste huis van Maastricht”) oogt smetteloos wit en staat er spic en span bij. De met eigen handen opgeknapte woning aan de rand van een fraai natuurgebied verraadt een mix van goede smaak en ordelijke discipline. Een zwarte Steinway-vleugel lacht me toe terwijl de gastheer reusachtige punten vlaai aandraagt. Wat hier volgt is slechts een greep uit het verhaal waarmee violist/beiaardier Frank Steijns tussen aankomst en vertrek zijn bezoek op het puntje van de welgevormde stoel houdt. Henk Lemckert _______________________________________________________
Zodra de koffie pruttelt steekt Frank maar meteen van wal want hij is een man die veel te vertellen heeft. Al binnen een kwartier wordt me duidelijk dat ik tijdens dit bezoek mijn tijd hard nodig zal hebben. Het veelzijdige leven van Frank Steijns kun je niet zo maar in een uurtje afdoen. Gelukkig spreekt, loopt én eet hij snel zodat we na een intensieve dag waarin veel passeert nog net, zij het op het nippertje, de trein kunnen halen. Als Frank, na zijn gast prima verzorgd te hebben, uiteindelijk zelf neerzijgt op de bank gaat het al gauw over zijn vader, Mathieu Steijns (als musicus niet meer actief, maar nog gezond van lijf en leden) die hem als klein knaapje al mee de toren insjouwde en Frank al spelend uitlegde hoe hij vanachter zijn stokkenklavier met muziek omging. Hoe melodieën onder zijn handen soms hele symfonieën werden. Dát was wat de kleine Steijns ook graag wilde, letterlijk spelen met het notenmateriaal, proeven aan de klank, de grenzen van het instrument verkennen. Het zou voor Frank nog even duren eer het zo ver was, want tijdens zijn gymnasiumtijd werd weliswaar de Beiaardschool in Mechelen bezocht, maar even later zou toch de viool zijn instrument worden. Met veel respect spreekt Frank over de lessen van Jos D'hollander op de Beiaardschool die hem bijzonder inspireerden. Dat leidde uiteindelijk tot de studie aan het Lemmensinstituut in Leuven waar hij naast de vioolstudie ook nog muziektheorie en orkestdirectie in zijn pakket kreeg. Rond 1994 rondde hij zijn studie aan 'het Lemmens' af, eerder al had hij in Mechelen bij Carlo van Ulft zijn einddiploma met grote onderscheiding binnengehaald. Zo te zien schuwt Frank daarna de uitdagingen niet. Wie het internet eens afstruint komt hem in allerlei hoedanigheden tegen. Wat daarbij opvalt, is dat het oeuvre waarmee hij zich manifesteert vaak mijlen ver afstaat van het imago dat hij bij sommige collega's heeft opgebouwd: Frank doet namelijk veel meer dan alleen maar lichte muziek spelen op de beiaard. Grinnikend geeft hij toe die beeld-vorming ook wel enigszins in de hand gewerkt te hebben. Onlangs nog heeft hij in Weert op de najaarsbijeenkomst van de NKV een warm pleidooi staan houden voor een wat professioneler aanpak van dit genre. Toen vorig jaar André Hazes overleed klonk in Weert diens smartlappenrepertoire over-tuigend van de toren met als gevolg dat SBS 6 en enkele regionale televisieploegen zich onder aan de trap hebben staan verdringen om deze spontane klokkenhommage aan de geliefde zanger vast te leggen. Natuurlijk draagt zijn verbintenis aan het Strauss-orkest van André Rieu er ook aan bij dat hij maar al te makkelijk wordt geassocieerd met alles wat populair is. So what? Toen afgelopen zomer zich meer dan tienduizend mensen op het Vrijthof in Maastricht hadden geworsteld rondom een mega-optreden van het orkest van André Rieu, werd tijdens dat optreden een reusachtige act opgevoerd rondom het carillon waarbij Frank als stadsbeiaardier samen met het orkest de show stal. De TV-registratie van dit spektakel leverde meer dan honderdmiljoen kijkers in vijftien landen op. Kun je je een betere promotie voor de beiaard wensen? Sindsdien moet hij er iedere dag ervoor waken om niet dronken thuis te komen want van anonieme beiaardier is hij plotseling verheven tot de verpersoonlijking van Maastrichts trots: de man die in staat is de vertrouwde klokken van die stad tot klinken te brengen. In het Zuiden gaat de waardering voor zoiets altijd gepaard met het aanbieden van minstens één biertje ... Echter, er zijn ook heel wat andere zaken waarvoor Frank zijn nek uitsteekt. Behalve dat hij op concerten in het land maar al te graag het grote repertoire speelt, laat hij ook dikwijls van zich horen bij projecten van een wat serieuzer snit. Om maar eens wat te noemen: bij zijn afstuderen aan het Lemmens-instituut schreef hij een uitgebreide scriptie over Henk Badings. Componeren gaat hem ook goed af. Zijn 'Fantasie over een Russisch Volksliedje', opgenomen in de voortreffelijk verzorgde Weerter Beiaardbundel, is inmiddels een veelgespeeld werk. Ook avant- garde staat met enige regelmaat op het menu: in Maastricht en Innsbrück voerde hij het 'Concerto Campanae Oenipontanae' van Llorenç Barber voor beiaard en 130 luidklokken uit. Evenmin als Frank in het dagelijks leven opzij gaat voor een lekker stuk Limburgse vlaai, zo versmaadt hij geen enkele muzikale kluif. Als een ware omnivoor bijt hij zich in elk genre vast, letterlijk en figuurlijk van 'Zware Metalen' tot Heavy Metal. Toen onlangs een groep schoolkinderen bij een bezoek aan één van zijn beiaarden de wens te kennen gaf iets van Metallica te willen horen, kende hij de muziek niet maar scharrelde er wel een cd'tje van op. Vervolgens vroeg hij de vragensteller om na een week terug te komen. Prompt rammelden toen de Hemony-klokken van de stadhuisbeiaard toen deze trendy muziek uit de lantaarn. Bij dit soort acties wordt hij geholpen door een goed getraind gehoor dat de partituur van de muziek in het hoofd als het ware projecteert op het moment dat deze gehoord wordt. Frank Steijns is een man die op drie uur afstand van de Randstad zijn werk doet. Dat is nog een uur verder dan Mechelen. De zuidelijke mentaliteit, spreek-woordelijk bekend om zijn gemoedelijkheid, manifesteert zich ook in de opvattingen van de bijna 35-jarige Limburger. Veel problematiek uit het Westen ontgaat hem. Er wordt op een goede manier met collega's in de omgeving samengewerkt. De kinnesinne omtrent het al of niet terecht bespelen van meerdere beiaarden is hem vreemd en de commotie over de aangevochten status van amateurbeiaardiers ontgaat hem. Of een geniale concertant nu toevallig ooit ergens een papiertje gehaald heeft, is in de wereld van orkesten en solisten van de tweede orde. In de beiaardwereld is het net zo, maar deze uitzonderlijke talenten zullen dan ook weinig moeite hebben het diploma te halen dat – overigens terecht – verplicht gesteld wordt voor het uitoefenen van een baan als beiaardier. Maar waarom zou een liefhebber verder onderdoen voor een beroeps? Je hebt mensen met passie en talent en mensen bij wie dat ten enenmale ontbreekt. Misschien is dat wel de reden waarom mijnheer E.S. Raatjes uit Soest, een man die genoemd moet worden als het om Frank Steijns gaat, zoveel betrokkenheid toont bij de beiaard van Weert. De hartstocht voor beiaardmuziek en de drang om daarmee het volk te dienen, is sinds hun kennismaking een wederzijdse inspiratie. Het is duidelijk dat onze Limburger ook in de toekomst niet van plan is, noch als violist, noch als beiaardier zijn licht onder de korenmaat te steken. Hij spreekt er dan ook enthousiast, vrijmoedig en... langdurig over. Pas als we de trein na een enorme sprint nog nét gehaald hebben en we tussen de twee dichtklappende deuren nog even kunnen zwaaien, komt er een eind aan deze spirituele spraakwaterval. Frank Steijns heeft Limburg nog heel wat te bieden!
Klok en Klepel nr. 93   |   December 2005   |   © NKV