DE KLOKKENSPEL-VERENIGING NEGENTIG JAAR
De Delftse burgemeester Verkerk richtte, lopend naar de ingang van het stadhuis aan de Markt, zijn oor en zijn blik even naar de toren toen stadsbeiaardier Henk Groeneweg als afsluiting van zijn om 10.30 uur begonnen bespeling de Carillon-boogie van Jos. Lerinckx speelde. Hij was op die zaterdagochtend 4 oktober niet op weg naar een moeilijke raadsvergadering of een extra bijeenkomst van het college van B&W maar naar een jubileumviering. De Algemeene Klokkenspel-Vereeniging werd tijdens een bespreking door de heren Loosjes, Meyll en Van Westrheene op 20 juni 1918 in Utrecht opgericht. Heleen van der Weel _____________________________________________________
Daarom had het huidige bestuur van de inmiddels Nederlandse Klokkenspel-Vereniging het 90-jarig bestaan gekozen als thema voor de najaarsbijeenkomst op 4 oktober. De keus was op Delft gevallen omdat deze stad nogal eens beiaardactiviteiten kende. Lange tijd was er een eigen beiaardiersopleiding, in de jaren dertig van de vorige eeuw in gang gezet door stadsbeiaardier Jan Hendrik Storm in een pand bij de Nieuwe Kerk, dat nu nog steeds wordt aangeduid als 'het beiaardiershuisje'. In 1950 werd in Delft een beiaardconcours gehouden en jarenlang hebben de Delftse beiaardiers Leen 't Hart en Rien Ritter zich op hun manier voor de beiaardcultuur ingezet. Ongeveer veertig belangstellende leden hoorden om 11.00 uur de opening door de voorzitter in het mooie stadhuis. Burgemeester mr.drs. G.A.A. Verkerk toonde zich daarna in zijn welkomstwoord iemand met een positieve instelling ten opzichte van de beiaard in het algemeen. Het carillon geeft het juiste stadsgevoel, moet vooral blijven en op een professionele manier worden bespeeld. 'Blijf het vooral volhouden' was zijn opdracht aan de aanwezigen. Met zo'n burgemeester moet in ieder geval de Delftse klokkencultuur wel in goede handen zijn. Na deze positieve woorden was het de beurt aan Loek Boogert: erelid van de vereniging, oud-secretaris, oud-voorzitter van de Beiaard Wereld Federatie, archivaris en nog steeds enthousiast praktiserend beiaardier. Hij gaf een overzicht van de afgelopen negentig verenigingsjaren. Daarbij vergeleek hij de vereniging met een familiebedrijf dat na drie perioden van dertig jaar is aangekomen bij de vierde generatie. Hij sloot af met het nieuwe tijdvak dat op 20 juni 2008 is ingegaan. Jonge, goed opgeleide en afgestudeerde beiaardiers staan vol ongeduld te wachten tot de generatie uit de derde periode vertrekt. Ook voor deze nieuwe beiaardiers van het vierde tijdvak was er tot slot zijn oproep en wens: 'Dat ze mogen beschikken over historisch besef en de idealen van de oprichters van de vereniging in ere houden. Is het kenmerk van de vierde generatie in een familiebedrijf juist niet, dat op de stichters van het bedrijf wordt teruggegrepen'. Na het overzicht en dit appèl op het in stand houden van de vereniging, kon onder leiding van een deskundige gids het stadhuis worden bekeken en de lunch gebruikt. Het middagprogramma begon om 14.00 uur met een boottocht door de grachten, begeleid door beiaardspel van Gerda Peters die enkele maanden geleden aan de Amersfoortse Beiaardschool haar tweede diploma behaalde. Speelde Henk Groeneweg onder ander de in 1935 gecomponeerde Impromptu van Ferdinand Timmermans, Gerda Peters had gekozen voor barokmuziek, afgewisseld met werk van Staf Nees en John Courter. Helaas was de afstand van boot tot toren te groot om haar spel goed te kunnen horen. Gelukkig is Delft een stad die vooral op zaterdag door velen wordt bezocht, dus hoorders of luisteraars waren toch wel voldoende aanwezig. Na de rondvaart stond een wandeling door het historische hart van Delft op het programma. Wederom met beiaardspel, maar deze keer niet op voorstel van het NKV-bestuur. Kort maar krachtig liet Marianna Marras horen, dat sommige bruidsparen hun huwelijkssluiting in het stadhuis laten omlijsten door beiaardspel. Een gewoonte die maakt dat de Delftse beiaard, naast de vier wekelijkse bespelingen, veel wordt gebruikt. De stadswandeling werd beëindigd in de Oude Kerk waar organist/beiaardier Bas de Vroome en zijn collega Eric Quist deskundig de beide orgels bespeelden in composities van Sweelinck, Vivaldi/Bach, Brahms en Reger. Het opruimen van gebruikt materiaal - vanwege een eerder die dag gehouden organistenbijeenkomst - wil in een grote ruimte wel klinken, maar niet harmonieus mengen met de fragiele klank van bijvoorbeeld het fraaie kabinetorgel. Dat was jammer voor zowel de spelers als de luisteraars. Op het programma stond nog een avondlijk beiaardconcert aangekondigd. De tussentijd werd opgevuld met het gebruiken van een Italiaans buffet in het Boterhuis. Het souterrain bleek echter voor dit gezelschap wat klein. Dat leverde zoveel bijgeluiden op, dat de onderlinge conversatie nogal werd bemoeilijkt en ook de woorden van voorzitter Van der Meer moeilijk waren te verstaan. Voor het buffet was drie uur uitgetrokken. Dat bleek wat te ruim te zijn berekend, reden waarom het avondconcert een half uur werd vervroegd - en dus om 20.00 uur begon. Er was door de organisatoren niet voor stoelen gezorgd, zodat staande moest worden geluisterd in een steeds minder aangenaam wordend weertype. Enkele verwarmde terrassen boden na bestelling van een consumptie een betere luistermogelijkheid, maar erg gastvrij werd men er niet ontvangen omdat het bijna sluitingstijd was. Het muzikaal hoogstaande concert werd verzorgd door het Vlaamse Hemony Duo Geert D'hollander en Liesbeth Janssens. Hun programma stond in het teken van romantische muziek met voor beiaard bewerkte composities van bijvoorbeeld Debussy, Grieg en Ludwig van Beethoven. Door hun optreden werd niet alleen de band door de eeuwen heen met Vlaanderen op deze manier benadrukt, ook het komende Hemony-jaar kon daardoor symbolisch worden aangekondigd. Iemand die zijn negentigste verjaardag viert verwacht niet veel cadeau's te krijgen en heeft deze ook niet meer zo nodig. Slechts de aanwezigheid van oude en jonge familieleden, tot in de vierde generatie, is al een geschenk. Het bestuur van de vereniging verwachtte ongetwijfeld geen cadeau's maar hoopte vooraf natuurlijk wel, door het afwisselende programma in een schilderachtig stadje, vele leden naar Delft te lokken. Dat laatste liet te wensen over, wat ook wel begrijpelijk was. Zaterdagen zijn voor veel beiaardiers 'speeldagen'. Sommige mensen houden niet van verenigingsbijeenkomsten. Bovendien zijn er leden die - in deze periode van individualisering - wel met enthousiasme bezig zijn de beiaard te promoten maar van mening zijn de Nederlandse Klokkenspel-Vereniging daarbij niet zo nodig hebben. Toch zijn er gelukkig nog steeds mensen die het belang van een samenbindende vereniging inzien. 'Blijf het vooral volhouden' zei burgemeester Verkerk, ook tegen de 90-jarige. Dat gaat zeker gebeuren.
Klok en Klepel nr. 105   |   December 2008   |   © NKV